معلمان امروز با چالش بزرگی مواجه هستند، آن هم این است که زبانآموزان از فرهنگهای گوناگون، تنوع زبان زیادی با خود به کلاس میآورند. عملا با وجود این شرایط، تدریس دیگر ساده نیست و آموزگاران را وادار میکند تا به نیازهای دانشجویان و زبانآموزان مختلف در کلاسهای متعددی که نیاز به آموزشهای گوناگون نیز دارد، پاسخ دهند. به طور خاص، تنوع تلفظ باعث مشکلات دانشجویان مختلف در برقراری ارتباط می شود. لازم است معلمان به منظور کمک به زبانآموزان در پیشرفت یادگیری زبان، درباره گوناگونی تلفظ آنها فراتر از مرز آموزش انگلیسی استاندارد کمک کنند. بنابراین، هدف از این مقاله، بررسی گوناگونی تلفظها است که در آموزش زبان انگلیسی به عنوان زبان دوم با آن روبهرو میشویم.
با تمرکز بر پنج گروه از مشکلات عمده دانشجویان، در تفسیر این مقاله باید گفت که، این مقاله معلمان را با اطلاعات مختصر در مورد گوناگونی تلفظ زبان روبهرو میکند، چرا که آنها تلاش میکنند تا دانشجویان خود را در حیطه چگونگی بیان و تلفظ واژگان انگلیسی آموزش دهند.
۱- معرفی
تلفظ، مهمترین مهارت در مکالمه زبان انگلیسی به شمار میرود. با این حساب جای تعجب ندارد که آموزش تلفظ زبان انگلیسی نقش مهمی را در آموزش زبان انگلیسی ایفا میکند. با این که بیشتر زبانآموزان انگلیسی ESL (انگلیسی به عنوان زبان دوم ) به دنبال راهی برای تلفظ زبان به درستی زبان مادری هستند اما واضح است که نباید روی بخش تلفظ این زبان بیش از حد مجاز تاکید شود. مشخص است که معلمان باید طوری زبان انگلیسی را آموزش دهند که نیازهای ارتباطی دانش آموزان و توانایی رساندن منظور خود به دیگران را به راحتی مرتفع سازند.
با این حال بسیاری از زبانآموزان در بخش تلفظ زبان با مشکلات فراوانی روبهرو هستند و تلفظ ضعیف انگلیسی، توانایی برقراری ارتباط آنها را نیز ضعیف میکند. موضوعی که جای تامل دارد این است که با اینکه بسیاری از آنها دورههای ESL را با موفقیت پشت سر گذاشتهاند اما هنوز هم در تلفظ زبان انگلیسی با چالشهای جدی روبهرو هستند. در واقع این موضوع قابل لمس است که یک زبانآموز ESL که زبان انگلیسی را از راه استاندارد آموزش ندیده است اگر با استانداردهای زبان آشنایی پیدا نکند با مشکلات فراوانی مواجه خواهد شد. خصوصا با در نظر گرفتن این حقیقت که تلفظ زبان انگلیسی در زبانآموزان ESL بسیار متفاوت با انگلیسی زبانهاست. یاری رساندن به زبانآموزان ESL در یادگیری استاندارد این زیان نیز با این اتفاق شروع میشود که آنها را با گوناگونی تلفظی که با آن روبهرو میشوند آشنا کنیم.
کاملا واضح است که برای افزایش توانایی زبانآموزان ESL در زبان انگلیسی، معلمان باید آگاهی خود نسبت به گوناگونی تلفظ را هنگام کار با زبانآموزان افزایش دهند. به طور دقیقتر باید گفت، لازم است که معلمان آگاهی بیشتری نسبت به تغییرات و گوناگونی تلفظ که زبانآموزان ESL در حال حاضر با آن مواجه هستند، کسب کنند. به طور خاص، معلمانی که با دانش آموزان در زمینههای مختلف کار میکنند، برای این که بتوانند هر چه بهتر به دانش آموزان خدمت کنند، باید درک بهتری از گوناگونی تلفظ در بین زبانآموزان ESL داشته باشند. هدف از این مقاله، بیان کردن تفاوتها و مشکلات گفتاری انگلیسی به طور خلاصه است، به منظور فراهم آوردن اطلاعات مختصر از گوناگونی تلفظ دانش آموزان ESL که معمولا در کلاس های مختلف دیده میشود، از طریق کشف پاسخ سوال زیر اقدام کردیم:
برخی از گوناگونیها در تلفظ که زبانآموزان ESL با آن مواجه هستند را توضیح دهید.
۲- مرور مختصری بر تئوری
تلفظ خوب موفقیت زبانآموزان ESL را در جامعه آمریکا به ارمغان می آورد. برعکس، مهارت ناکافی زبان انگلیسی بر توسعه مهارتهای ارتباطی که برای ایجاد پل ارتباطی میان سخنرانان و شنوندگان لازم است، تاثیر به شدت منفی میگذارد.
به عبارت دقیقتر، تلفظ عالی در زبان انگلیسی می تواند باعث شود به راحتی منظورتان را به دیگران برسانید، در حالی که تلفظ در سطح پایینتر، سوء تفاهم را در مکالمات شما با دیگران افزایش میدهد. لازم نیست زبان انگلیسی را دقیقا مانند زبان مادری صحبت کنید، اما «در حدی خوب صحبت کنید که دیگران منظورتان را متوجه شوند.» واضح است که اثر مثبت تلفظ خوب در فرایند یادگیری زبان انگلیسی اثر بسیار عمیقی دارد؛ بنابراین، زبانآموزان ESL باید روشهای استاندارد این زیان را آموزش ببینند.
وقتی بحث یادگیری استاندارد زبان انگلیسی به میان میآید از این حقیقت که گوناگونی تلفظ زبانآموزان در تحصیل آکادمیک آنها و نتیجهای که از آن میگیرند اثر گذار است، نباید غافل شد. به طور خاص، تنوع واژگان یکی از متغیرهای اصلی فرآیند یادگیری زبان به حساب میآید. در عوض، الگوهای صوتی زبان اول زبانآموزان احتمالا بر تلفظ آنها در زبانهای هدف تاثیر میگذارد.
به این دو کلمه توجه کنید:
Think, Sink
در زبان چینی صدای مخصوص بین «ت» و «ث» وجود ندارد و همین امر باعث شدهاست تا فعل فکر کردن را به معنی غرق شدن تلفظ کنند!
بدیهی است که دانشجویان و زبانآموزان انگلیسی از زبانهای دیگر دنیا معمولا از این موضوع میترسند که وقتی انگلیسی را تلفظ کنند با اشتباهات فاحشی مواجه شوند و همین موضوع باعث میشود که وقتی زمان مکالمه انگلیسی فرامیرسد احساس شرم کنند.
مشخص است که تفاوت نظام واجی در زبان مادری نه تنها تاثیر مثبتی در فرآیند یادگیری زبان انگلیسی ندارد، بلکه برعکس، میتواند مانع از یادگیری کامل زبان انگلیسی نیز بشود. برای بهبود یادگیری زبانآموزان ESL، معلمان باید درک خود نسبت به گوناگونی تلفظ زبانآموزان افزایش دهند تا بتوانند با طراحی ایدهها و استراتژیهای آموزشی جدید و نوین مشکلات ناشی از یاد نگرفتن تلفظ صحیح را کمرنگ کنند. در واقع اگر زبانآموزان این گوناگونی تلفظ را با افزایش علم خود در زبان انگلیسی کاهش دهند، معلمان نیز قادر به یاری رساندن به همه زبانآموزان استاندارد شده خواهند بود. بر این اساس، ارزیابی کلامی نباید بر اساس هنجارهای خاص باشد، بلکه باید تفاوتهای زبان شناختی را در نظر گرفت و برای زبان اصلی زبانآموزان نیز اهمیت قائل بود.
مشخص است که دانستن تفاوت و گوناگونیهای تلفظ و لهجه در بین زبانآموزان ESL به معلمان کمک میکند تا آموزههای خود را بهتر به دانش آموزان انتقال دهند و البته از مشکلات یادگیری آنها بکاهند. هازن میگوید که اگر مردم درک درستی از نحوه کارکرد زبان داشته باشند، احتمالا میشود از قضاوتهای منفی درباره سخنرانان مجامع بینالمللی با زبانهای مادری غیر از انگلیسی تا حدود زیادی کاست.
در حقیقت، زبان، جزء جدایی ناپذیر فرهنگ و هویت است، درک تنوع زبان برای آموزش فرهنگهای مختلف بسیار مهم است. ما نمیتوانیم آنچه را که نمیدانیم آموزش دهیم. بنابراین درک گوناگونی تلفظها در بین زبانآموزان ESL برای معلمان بسیار ضروری است و تنها با وجود این آگاهی و درک میشود از چالشهای موجود در راه آموزش استاندارد زبان انگلیسی با موفقیت عبور کرد.
با ایده مرکزی تداخل زبان اول در یادگیری زبان انگلیسی به عنوان زبان دوم، بحثهای که کردیم اهمیت مکالمه زبان انگلیسی با تلفظ و تفسیر درست و عبور از مشکلات ناشی از گوناگونی تلفظ در بین زبانآموزان ESL را به خوبی بیان میکند. بدون شک مروری کلی بر تئوری مطرح شده لازم و ضروری است، آن هم به طوری که خوانندگان و مخاطبان بتوانند پاسخ پرسش مطرح شده در مقاله را کاملا درک کنند. بخش بعدی به پاسخ همین سوال حول محور ادبیات مربوط به گوناگونی تلفظ زبانآموزان ESL اختصاص دارد.
بحث
همانطور که در مقدمه درج شده است، سوال مطرح شده در این مقاله این است که:
برخی از گوناگونیها در تلفظ که زبانآموزان ESL با آن مواجه هستند را توضیح دهید.
با هدف قرار دادن پنج گروه از دانشجویان ESL، بحثهای بعدی به طور خلاصه نشان می دهد که لهجههای اصلی دانشجویان، اشتباهات و فاکتورهای واج شناختی آنها باعث مشکلات تلفظ انگلیسی می شوند. برای درک مشکلات زبانآموزان ESL زبان انگلیسی، باید آواهای غیر استاندارد انگلیسی را کشف کرد. این موضوع به زبانآموزان کمک خواهد کرد تا از گوناگونی تلفظ خود آگاهی پیدا کنند.
زبانآموزان ESL هدف در این مقاله شامل زبانهای: ویتنامی، ژاپنی، عربی، اسپانیایی و چینی.
۱-۳) زبانآموزان ویتنامی
مشکل اصلی زبانآموزان ویتنامی عمدتا تلفظ همخوان نهایی کلمات است. به عنوان مثال به دو کلمه زیر توجه کنید:
Coat, Code
وقتی یک ویتنامی میخواهد کلمه «کت» را تلفظ کند، ممکن است به اشتباه کلمه مورد نظر خود را «کد» بیان کند و این اتفاق معنای جملهای مانند زیر را به طور کلی تغییر میدهد:
Did you forget your coat?
در زبان انگلیسی معمولا هجاهایی با صداهای ت و د با هم اشتباه گرفته میشوند و در نتیجه اشتباه هم تلفظ میشوند. با توجه به این مسئله به راحتی متوجه میشویم که انگلیسی دارای همخوانهای متفاوتی است از جمله همخوانهای پایانی که این همخوانها در زبان ویتنامی وجود ندارند.
باید گفت که تلفظ همخوانهای انگلیسی یکی از سختترین کارهای ممکن برای زبانآموزان ویتنامی به شمار میرود.
۲-۳) زبانآموزان ژاپنی
تغییرات آواشناسی پیش روی آنها با پایههای ساختار واژهها در ارتباط است. در ژاپنی معمولاً هجاها یک ساختار «سی وی»را تشکیل میدهند و تمام کلمات با واج صدادار خاتمه مییابند. از این رو هنگامی که ژاپنی ها شروع به یادگیری زبان انگلیسی میکنند تمایل دارند که به بعضی از حروف انگلیسی که با حرف صامت به پایان میرسند واج صدادار اضافه کنند. برای مثال کلمات:
Baby, bath, gum: bebi, basu, gumu
همانطور که مشاهده میکنید به آخر هر کدام از کلمات در معادل ژاپنی یک مصوت چسبیدهاست و همین امر باعث یک نوع گوناگونی تلفظ در زبان ژاپنی شدهاست.
در زبان ژاپنی تمامی کلمات به این شکل تغییر پیدا میکنند و کلمات انگلیسی در تلفظ ژاپنی به صامت ختم نمیشود. همانطور که در این سه کلمه واجهای او و ای چسبیدهاست.
۳-۳) انگلیسی زبانان عرب
تفاوتهای متداولی که زبانآموزان عرب با آن روبهرو می شوند به علت انتقال زبان از زبان مادری آنها است. انگلیسی اجازه میدهد بخش آغازین دارای سه صامت باشد. به عنوان مثال:
Street
با این حال در عربی زمانی که بخش اول با یک صامت شروع شود، در همان بخش یک واج صدادار برای تسهیل تلفظ در ساختار بخشبندی عربی وجود دارد. برای مثال زبانآموزان انگلیسی عرب زبان حرف صدادار «ای» را به روشهای زیر اضافه میکنند. زبان عربی بیشتر اجازه تشکیل بخشهای ساده را میدهد تا بخش های پیچیده. این اتفاق به این علت است که حرف صدادار خودسرانه اضافه میشود و مغایرتهای بحث شده در اینجا ثابت میکنند که تداخل زبان اول ESL آموزان عرب زبان بر روی زبان انگلیسی آنان اثر میگذارد
۴-۳) اسپانیاییهای انگلیسی زبان
تداخل متداول برای انگلیسی زبانهای اسپانیایی در تلفظ انگلیسی به طور کلی تلفظ حرف صدادار بلند «آ» و صامت صدادار شدهاست.
دانش آموزان اسپانیایی در تشخیص تفاوت «آ» بلند و کوتاه با مشکلاتی روبهرو هستند. برای مثال حرف صدادار بلند آ به صورت «آ» کوتاه تلفظ میشود. برای مثال در کلمه:
Sat
علاوه بر این صدای بین «ت» و «ث» در زبان انگلیسی نیز اسپانیاییها را گیج میکند و بین تلفظ «د» و «ت» سردرگم میکند و بسیاری از اسپانیایی زبانان تلفظ صدای «دی» را در زبان انگلیسی درست متوجه نمیشوند و تمایزش بین صدای «ت» و «ث» را به هیچ عنوان تشخیص نمیدهند. همچنین کلماتی مانند واکا که در اسپانیایی به اشتباه باکا تلفظ میشود هم وجود دارند که مشخص میکند این اشتباه بین صداهای «ب» و «و» به دلیل تداخل زبان اول اسپانیایی زبانها با زبان انگلیسی است.
۵-۳) انگلیسی زبانان چینی
سیستم صدای زبان چینی علاوه بر تاثیر روی لهجههای خارجی بر تلفظ کلمات زبان هدف نیز تاثیر گذار است، در نتیجه فقدان هر دو صدای «ث» و «ذ» در چینی باعث میشود صداهای «س» و «ز» به جای آنها تلفظ شود.
برای مثال کلمه:
Though so
این کلمه یکی از همین موارد است که در زبان چینی کاملا تیز تلفظ میشود و همچنین در شعرها نیز این اختلاف استاندارد زبانی خود را نشان میدهد. مثلا تلفظ کلمه رایس و انگلیش اشتباه تلفظ میشوند. همانطور که در زبانهای دیگر تداخل زبانی تاثیر بسیاری در گوناگونی تلفظ داشت، در زبان چینی نیز همین امر واقع است.
جمع بندی و پیشنهادها
یافتن تفاوتها و مشکلات تلفظ انگلیسی استادان را به فهمی کلی از تفاوتهای تلفظ که در دانش آموزان ESL وجود دارد رساند. برای دستیابی به اهداف آموزشی فوق، این مقاله یک مرور کلی بر تئوری برای پاسخ به این سوال ارائه داد:
- برخی از گوناگونیها در تلفظ که زبانآموزان ESL با آن مواجه هستند را توضیح دهید.
- بنابراین پنج گروه کلی از پنج زبان مختلف از زبانآموزان ESL در نظر گرفته شد که تداخل زبان اول آنها در مسیر یادگیری زبان دوم آنها بررسی شود.
- بر اساس هدف و پرسش مطرح شده در مقاله، پنج گروه از مشکلات اصلی تلفظ در بین زبانآموزان ESL را مشاهده و بررسی کردیم. اولین مورد مشکل سخنرانان و زبانآموزان ویتنامی به زبان انگلیسی بود که عمدتا خود را در همخوانهای نهایی نشان میداد.
- دومین مورد، زبانآموزان ژاپنی زبان بودند که در مکالمه زبان انگلیسی تمایل به اضافه کردن حروف صدادار در پایان کلمات از خود نشان میدادند. سوم عرب زبانهایی بودند که زبان انگلیسی را فراگرفته بودند. آنها تمایل داشتند که صدهای واضح تولید کنند و بخشهای پیچیده کلمات انگلیسی را به راحتی تلفظ نمیکردند.
- مورد چهارم زبانآموزان اسپانیایی زبان بودند که عمدتا در ایجاد تمایز بین تلفظ صداهای و «ب» و «و» و البته «د» و صدای بین «ت» و «ث» مشکل زیادی داشتند.
مورد آخر نیز چینی زبانها بودند که در تلفظ صداهای
/ θ /، / ð /، / r /، / ʃ / و / v /
مشکلات زیادی داشتند.
همانطور که حدس میزنید، این مقاله به معلمان و زبانآموزان ESL در فرآیند آموزش و یادگیری زبان انگلیسی و البته درک گوناگونی تلفظ کمک شایانی میکند. ممکن است معلمان برای رساندن دانش آموزان به بالاترین سطح یادگیری، استراتژیهای متفاوتی را طرحریزی کنند و با یک طراحی محتاطانه و دقیق به یاری زبانآموزان ESL بیایند. درک این گوناگونی تلفظ زبانآموزان ESL بر عهده معلمان است و معلمان قطعا قادر به حل مشکلات زبانآموزان و دانشجویان در این امر هستند.
واضح است که تلاش زبانآموزان ESL با توجه به تنوع جمعیت گستردهای که دارند، تاثیر بسیاری بر بهبود مسئله گوناگونی تلفظ دارد. بر این اساس با توجه به تاثیرات مثبت درک گوناگونی تلفظ، نویسنده به معلمان توصیه میکند که به طور گسترده در مورد تفاوت الگوهای صدایی بین انگلیسی استاندارد و زبانهای غیر از انگلیسی برای کمک به دانش آموزان در تلفظ انگلیسی مطالعه کنند تا در عین حال آموزش زبان انگلیسی نیز ارتقا داده شود. علاوه بر این، نویسنده، مدارس را نیز تشویق میکند تا معلمان را با برگزاری کارگاههای حرفهای آموزش دهد تا معلمان نیز چگونگی الگوهای مختلف تلفظ و نحوه اصلاح تلفظ دانش آموزان ESL را یاد بگیرند. در کل انتظار میرود که بررسی این گوناگونی در تلفظها، آموزش ESL را به سطح پیشرفتهتر و قابل احترامتری ارتقا داده و در نهایت چالشها و مشکلات زبانآموزان ESL حل شود.
نوشته تنوع تلفظی دانش آموزان زبان انگلیسی اولین بار در آموزش زبان – گلدفیش پدیدار شد.