بیایید در مورد مهارت‌های شنیداری صحبت کنیم. آیا به یاد دارید، اولین باری که شنیدید کسی به زبان هدف شما صحبت می‌کند چه احساسی داشتید؟
نیشخند زده‌اید؟
من شخصا متوجه شده‌ام که listening دشوارترین مهارت یادگیری زبان است. ممکن است شما نیز چنین احساسی داشته باشید.
در این مقاله، ما راه‌حلی را برای بهبود listening شما مورد بررسی خواهیم داد و روشی که من برای تمرین مهارت‌های شنیداری خود استفاده می‌کنم را به اشتراک خواهم گذاشت.
یکی از دلایلی که من با listening مشکل داشتم، این بود که واقعا نمی‌دانستم چطور آن را تمرین کنم. زمانی که گوش می‌دهید آیا باید متن آن را بخوانید و یا باید بدون یک متن به آن گوش دهید؟ شما باید به چه چیزی گوش کنید؟ آیا شما باید تک‌تک کلمات را ترجمه کنید؟
زمانی که من برای اولین بار شروع به یادگیری زبان اسپانیایی کردم، تجربیات ناموفق بسیاری داشتم و زمان زیادی طول کشید تا بهترین روش‌ها را برای تمرین مهارت‌های listening پیدا کنم.
در واقع، فقط زمانی که به آرژانتین نقل‌مکان کردم، بالأخره فهمیدم که برای بهبود مهارت شنیداری چه کاری باید انجام دهم و من آن را به طور تصادفی کشف کردم. پیش از رسیدن به بوینوس آیرس، من فکر می‌کردم که اسپانیایی من بسیار خوب است. وقتی من به آنجا رسیدم، نمی‌توانستم چیزی درک کنم.
این برای من مانند غرق شدن در آتش بود! در اتوبوس، در سوپر مارکت، هیچ مهم نبود که کجا می‌رفتم، لبخند می‌زدم، سر تکان می‌دادم و ناامیدانه سعی می‌کردم آنچه را که مردم به من می‌گفتند، بفهمم.
با این حال، طی هفته‌ها و ماه‌های بعدی مهارت‌های listening من به طور قابل‌توجهی بهبود یافت و این درس بسیار ارزشمندی به من آموخت: برای بهبود مهارت‌های لیسنینگ خود، باید واقعا گوش دهید. شما باید با تمرکز و دقت گوش دهید. غیرفعال گوش دادن به چیزهایی که درک نمی‌کنید، هرگز کارساز نخواهد بود.
من مجبور شدم این کار را انجام دهم چون به کشور جدیدی نقل‌مکان کرده بودم که بیشتر مردم آنجا خیلی خوب انگلیسی صحبت نمی‌کنند و من باید می‌فهمیدم که چطور باید با این موضوع کنار بیایم.
اما این موضوع جدای از این که شما می‌خواهید به خارج سفر کنید یا می‌خواهید در خانه زبان بیاموزید، صادق است. شما با گوش دادن فعال و نه گوش دادن منفعل، می‌توانید نتایج مثبتی بگیرید.
گوش دادن منفعل در مقابل گوش دادن فعال: تفاوت این دو در چیست؟ چرا گوش دادن منفعل کارساز نیست؟
گوش دادن غیرفعال چیست؟ گوش دادن انفعالی زمانی است که شما به چیزی گوش می‌دهید بدون اینکه به آن توجه کامل داشته باشید. برای مثال، هنگامی که شما کار می‌کنید، رادیو فرانسوی را در پس‌زمینه قرار می‌دهید یا بدون توجه به متن به موسیقی اسپانیایی گوش می‌دهید.
گوش دادن غیرفعال کار نمی‌کند چون اساسا شما واقعا گوش نمی‌دهید! شما کار دیگری انجام می‌دهید و این می‌تواند کار کردن، خوابیدن یا خیال‌بافی به جای گوش دادن به صدای کلمات باشد. وقتی به این روش گوش می‌دهید، نمی‌توانید انتظار داشته باشید که همه‌چیز را درک کنید.
درباره‌اش فکر کنید. حتی در زبان مادری، ما چیزها را به یاد نمی‌آوریم و آن‌ها را درک نمی‌کنیم مگر این که به آن‌ها توجه کنیم. به عنوان مثال، بسیاری از افراد دوست دارند، در هنگام صرف صبحانه و یا در حال آشپزی کردن، رادیو در آشپزخانه روشن باشد. شاید شما هم این کار را بکنید. اما در واقع چقدر از چیزی که می‌شنوید رو به یاد دارید؟ اگر شما واقعا صادق باشید، خیلی کم، چون واقعا گوش نمی‌کردید. ممکن است یک آهنگ خاص را که دوست دارید، به خاطر داشته باشید یا چیز مهم که در اخبار گفته شد، اما تا زمانی که واقعا سعی نکنید روی چیزی که به آن گوش می‌دهید تمرکز کنید، بیشتر آن چیزی که وارد یک گوش می‌شود از گوش دیگر بیرون می‌رود.
از آنجایی که این چیزی است که در زبان مادری ما نیز اتفاق می‌افتد، چرا ما فکر می‌کنیم که اگر همین کار را در زبان دیگری انجام دهیم، نتایج متفاوتی به ما می‌دهد؟
ایده یادگیری منفعل به این دلیل جذاب است که آن وعده نتیجه گرفتن بدون کار زیاد را می‌دهد. اما حقیقت این است که این وعده‌ها تحقق نمی‌یابد. اگر شما زمانی را صرف غیرفعال گوش دادن به عنوان بخشی از یادگیری زبان می‌کنید، وقت آن است که به جای آن شروع به تمرین‌های مؤثر کنید.
اشتباه برداشت نکنید، هیچ خطری مهارت‌های زبانی شما را تهدید نمی‌کند اگر در حالی که در آشپزخانه هستید یا در حال خواندن یک کتاب هستید، به موسیقی و یا رادیو گوش کنید. شما هر از گاهی که یک کلمه یا عبارت خاص توجه شما را جلب می‌کند، مواردی را یاد می‌گیرید. فقط اجازه ندهید که گوش دادن منفعل، پایه و اساس نحوه کار و تمرین شما روی مهارت‌های شنیداری‌تان باشد. برای این که واقعا نتایج قابل انتظار و پایداری ببینید، نیاز دارید که لیسنینگ را با تمرکز بیشتری تمرین کنید.
چرا گوش دادن باید فعال باشد؟
مغز شما نیاز دارد که شما به چیزهایی که گوش می‌دهید، توجه کنید تا بعدها بتواند آن‌ها را به یاد آورد.
با معطوف کردن توجهتان از نزدیک به چیزی و چندین بار تکرار کردن آن، شما پیام روشنی برای مغز ارسال می‌کنید که آن چیز مهم است و نیاز است که آن را به یاد داشته باشد. این به وضوح برای مسائلی مانند یادگیری لغات اعمال می‌شود، اما این موضوع زمانی که صحبت از یادگیری بخش‌های دیگر لیسنینگ از جمله صداها، لهجه‌ها، لحن‌ها یا ترکیب‌بندی‌ها می‌شود نیز صادق است. شما باید به آن‌ها هم توجه کنید. از این رو مهم است زمانی که در حال تمرین لیسنینگ هستید، به طور فعال گوش کنید.
دلیل دیگر تمرین مهارت شنیداری به صورت فعال این است که به تفاوت‌‌های موجود در چگونگی تلفظ کلمات به تنهایی و در متن، عادت کنید. اغلب زمانی که گویش‌وران بومی صحبت می‌کنند، کلمات را با یکدیگر بیان می‌کنند. این کار در زبان انگلیسی انجام می‌شود. به عنوان مثال، در زبان انگلیسی با لهجه آمریکایی عبارت «what’s up» اغلب شبیه «wassup» به نظر می‌رسد یا در زبان انگلیسی با لهجه عبری «how’s it going?»، مثل «howsagoin?» شنیده می‌شود.
این‌ها مواردی هستند که ما در زبان مادری خود آن‌ها را پذیرفته‌ایم اما وقتی چنین تغییراتی را در زبان خارجی می‌شنویم، ما ممکن است کل کلام آن‌ها را از دست بدهیم!
به همین دلیل است که گاهی ممکن است یک کلمه را بدانید اما وقتی آن را می‌شنوید، آن را تشخیص نمی‌دهید چون صداها زمانی که کلمات توسط سخنگویان بومی با سرعت و با یکدیگر تلفظ می‌شوند، تغییر شکل می‌دهند. این یکی از دلایلی است که تمرکز در تمرین لیسنینگ را تبدیل به امری مهم می‌کند. فقط یادگیری کلمات به تنهایی کافی نیست.
شما باید بدانید صدای این کلمات چگونه به نظر می‌رسند و در متن چگونه ظاهر می‌شوند و این چیزی نیست که شما بتوانید با تمرین به صورت انفعالی به آن دست یابید. یادگیری کلمات جدید بدون شنیدن تلفظ آن‌ها وقتی صحبت از سطوح بالا و مکالمه‌های موجود در زندگی واقعی به میان می‌آید، کافی نیست.
بنابراین چگونه شما می‌توانید به تمرین مهارت‌های شنیداری خود با یک روش فعال ادامه دهید و شما با چه نوع ابزاری باید مطالب را تمرین کنید؟
ابزار لازم برای بهبود مهارت‌های شنیداری شما
من استفاده از یک منبع زبانی را پیشنهاد می‌کنم که حاوی هر دو نسخه صوتی و متنی است. دلیل اصلی این کار آن است که زمانی که به چیز جدیدی گوش می‌دهید، می‌توانید میزان درک خود را از آن چک کنید. همیشه خوب است که ابتدا بدون یک متن خودتان را تست کنید اما بسیار مفید است که یک نسخه متنی داشته باشید که بعد از آن بتوانید میزان درک خود را چک کنید.
اینجا چند ایده برای بهبود مهارت‌های شنیداری شما آورده شده است:
- صحنه‌ای از یک فیلم یا نمایش تلویزیونی (+ زیرنویس)
- یک قسمت podcast که شما یک نسخه متنی از آن دارید.
- یک ویدئو در سایت Euronews یا سایت‌های خبری دیگر
- یک ویدئوی یوتیوب با نسخه متنی
- یک کتاب در فرمت چاپی و صوتی
- مکالمات و نسخه متنی آن‌ها
- یک دوره Assimil
- LingQ (یک دوره یادگیری زبان به صورت آنلاین)
- کتاب صوتی و متنی
زمانی که می‌خواهید روی مهارت listening کار کنید، استفاده از یک کلیپ صوتی کوتاه که بیشتر از سه یا چهار دقیقه نباشد، پیشنهاد می‌شود. چند دلیل برای این موضوع وجود دارد. اول اینکه، اگر در یک سطح پیشرفته هستید، کلیپ‌های بلند خسته‌کننده هستند. دوم، همان‌طور که فهمیده‌اید، تکرار بخش مهمی از فرآیند یادگیری است.
کار کردن با کلیپ‌های کوتاه به این معنی است که شما می‌توانید به راحتی چندین بار به آن‌ها گوش دهید. همچنین ارزش کار کردن با یک کلیپ کوتاه و یادگیری بهتر، بیشتر از کار کردن با یک کلیپ بلند و بررسی نکردن آن است.
اگر نیم ساعت برای تمرین کردن یک کلیپ سه دقیقه‌ای صرف کنید، قادر خواهید بود که چندین بار به آن گوش دهید، چیزهایی را متوجه شوید که آن‌ها را درک نمی‌کنید و بارها کلمات و عبارات جدیدی که با آن‌ها برخورد کرده‌اید را بشنوید.
از طرف دیگر، اگر برای نیم ساعت با یک کلیپ صوتی ۱۵ یا ۲۰ دقیقه‌ای کار کنید، وقت ندارید که فایل صوتی را دوباره تکرار کنید و ممکن است هر کلمه جدید را فقط یک‌بار یا دو بار بشنوید. شما واقعا نمی‌توانید این کار را انجام دهید و انتظار داشته باشید که خیلی از چیزهایی را که یاد گرفته‌اید، چند روز بعد به یاد بیاورید.
در نهایت، من پیشنهاد می‌دهم که شما به دقت در مورد محتوای مطالبی که انتخاب می‌کنید، فکر کنید و چیزهایی را پیدا کنید که موضوعاتی را پوشش می‌دهند که برای شما مهم هستند. روان صحبت کردن نیازی به این ندارد که شما همه کلمات موجود در دیکشنری را بدانید. این فقط مستلزم آن است که شما لغاتی را بدانید که می‌خواهید از آن‌ها در گفتگوهایتان استفاده کنید.
در مورد چیزهایی فکر کنید که واقعا آن‌ها را می‌خواهید و یا به آن‌ها برای صحبت کردن در زبان هدف نیاز دارید و مطالب خود را بر اساس آن‌ها انتخاب کنید. به این ترتیب می‌توانید مطمئن شوید که لغاتی را یاد می‌گیرید که به طور مستقیم توانایی شما برای استفاده از زبان را بهبود می‌بخشد.
این‌ها همگی مقدمات اساسی بودند که توضیح داده شدند، از این به بعد در مورد روش پنج مرحله‌ای برای بهبود مهارت‌های listening شما بحث خواهیم کرد.
یک روش ۵ مرحله‌ای برای بهبود مهارت‌های شنیداری شما
مرحله ۱: گوش دادن به فایل صوتی – بدون خواندن!
اولین قدم در این روش این است که به آسانی تنها به فایل صوتی گوش دهید. متن را از قبل نخوانید و در حین گوش دادن فایل صوتی آن را دنبال نکنید. نکته اصلی آن است که تنها بر روی مهارت‌های شنیداری خود تمرکز کنید و ببینید که شما تا چه حد می‌توانید فایل صوتی را بدون هیچ‌گونه کمک دیداری درک کنید.
البته، اگر شما در سطح بسیار بالایی قرار داشته باشید (این می‌تواند بسیار مشکل باشد) می‌توانید این کار را انجام دهید: به جای تلاش برای درک هر کلمه، بهتر است روی درک «چکیده» آنچه گفته می‌شود تمرکز کنید.
ببینید آیا می‌توانید برخی کلمات یا عبارات کلیدی را بفهمید که ممکن است به شما ایده‌ای بدهند از آنچه گفته می‌شود و بعد آن‌ها را یادداشت کنید. در مجموع هر چیزی که می‌توانید به آن تکیه کنید را پیدا کنید و به این ترتیب شما قادر خواهید بود از این به عنوان نقطه شروع برای یادگیری بیشتر از متن استفاده کنید.
مرحله ۲: تکرار!
هنوز وقت آن نیست که به متن نگاه کنیم. بسیاری از زبان آموزان این اشتباه را انجام می‌دهند و به سرعت به متن رجوع می‌کنند. با این حال، نکته اینجا است که شما می‌خواهید مهارت‌های شنیداری خود را تمرین کنید بنابراین فقط باید مدتی روی listening تمرکز کنید.
اولین باری که گوش می‌دهید، احتمالا یک یا دو کلمه کلیدی یا ایده را تشخیص داده‌اید. همان‌طور که فایل صوتی را دوباره گوش می‌دهید، به دقت گوش دهید و ببینید آیا می‌توانید کلمات و عباراتی را که ممکن است در دفعه اول از دست داده‌اید، تشخیص دهید. تا الآن ممکن است فهمیده باشید که این فایل صوتی در مورد چه چیزی است، بنابراین از مفهوم به نفع خود استفاده کنید. اگر نمی‌توانید دقیقا بفهمید چه اتفاقی دارد می‌افتد، نگران نباشید. فقط کلمات کلیدی را که متوجه می‌شوید و یا کلماتی را که مهم به نظر می‌رسند را یادداشت کنید.
در این مرحله پیشنهاد ما این است که حداقل سه یا چهار بار به فایل صوتی گوش دهید. با هر بار گوش دادن، شما می‌توانید کمی بیشتر به درک مطلب خود اضافه کنید. هدف شما باید این باشد که تمام دانش فعلی خود را در زبان مورد استفاده قرار دهید تا قبل از خواندن متن، تا حد امکان از فایل صوتی اطلاعات کسب کنید. زمانی که احساس می‌کنید به نقطه‌ای رسیده‌اید که دیگر نمی‌توانید از اطلاعاتی از فایل صوتی به دست آورید، زمان آن است که وارد مرحله بعدی شوید.
مرحله ۳: خواندن متن
حالا وقت آن است که به متن نگاه کنیم. آن را بخوانید و بررسی کنید که چقدر از فایل صوتی را درک کرده‌اید. آیا چکیده مطلب را فهمیده‌اید؟
همان‌طور که متن را می‌خوانید، هر کلمه جدیدی که با آن برخورد می‌کنید را شناسایی کنید. ببینید آیا می‌توانید معنای کلمات را از خود متن حدس بزنید؛ در غیر این صورت، معنای آن‌ها را در یک دیکشنری بیابید. اگر کلمات جدیدی وجود دارند که فکر می‌کنید برای شما در مکالمه مفید است، آن‌ها را یادداشت کنید و آن‌ها را به فهرست واژگان جدید خود اضافه کنید.
مانند کلمات جدیدی که قبلا ندیده‌اید، احتمالا کلماتی را در متن پیدا خواهید کرد که آن‌ها را می‌دانید اما متوجه آن‌ها نشده بودید. برخی از کلمات زمانی که توسط یک سخنور بومی و با سرعت بالا و همراه با لغات دیگر تلفظ می‌شوند، خیلی متفاوت‌تر از آنچه شما در ذهن دارید به نظر می‌رسند. با دقت به این کلمات توجه کنید و زمانی که فایل صوتی را تکرار می‌کنید به نحوه تلفظ آن‌ها به دقت گوش دهید.
مرحله ۴: گوش دادن با متن
زمانی که متن را چند بار خواندید و معنای هر کلمه‌ای را که درک نکرده‌اید در دیکشنری پیدا کردید، باید در مورد معنای آن مطمئن باشید. سپس، ما پیشنهاد می‌دهیم که چند بار دیگر گوش دهید، در حالی که هم‌زمان متن را مطالعه می‌کنید.
این تنها زمانی است که در طی این فرآیند شما از محرک‌های سمعی و بصری با هم استفاده می‌کنید بنابراین از این امکان بهترین بهره را ببرید. سعی کنید کلمات مکتوب را به صداها وصل کنید و توجه ویژه‌ای به عبارات یا گروهی از کلمات و اینکه چگونه تلفظ می‌شوند، معطوف کنید.
اگر تعداد زیادی از کلمات جدید در متنی که روی آن کار می‌کنید وجود دارند، سعی کنید فایل صوتی را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کنید و دوباره آن را تکرار کنید. به جای تکرار کل فایل صوتی در یک زمان، شما اگر بخواهید، می‌توانید پاراگراف به پاراگراف روی فایل کار کنید.
بهتر است که این مرحله را حداقل دو بار تکرار کنید تا بتوانید ارتباطی بین صورت نوشتاری و کلامی لغات ایجاد کنید.
مرحله ۵: دوباره بدون متن گوش دهید.
در نهایت، به عقب برگردید و چند بار دیگر بدون متن گوش دهید. در این مرحله، شما باید تقریبا بدون کمک بصری گرفتن از متن، همه‌چیز را درک کنید.
در چند روز بعد، خوب است که هر وقت فرصت دارید دوباره به این کلیپ گوش دهید. این فایل صوتی را در گوشی خود دانلود کنید تا بتوانید هر بار که چند دقیقه وقت آزاد دارید، به آن گوش دهید. با هر بار تکرار کردن، شما راحت‌تر آن را می‌فهمید. از آنجایی که شما اکنون قادر به درک کلمات و عبارت‌ها بدون هیچ‌گونه کمک بصری هستید، خواهید دید که این واژگان را هنگامی که در مکالمه‌های مختلف یا فایل‌های صوتی دیگر می‌شنوید، به راحتی درک می‌کنید.
نتیجه‌گیری: هیچ راه‌حل سریع و ثابتی برای بهبود مهارت‌های شنیداری وجود ندارد.
اگر شما در حال یادگیری یک زبان و یا هر مهارت دیگر هستید، مطمئن باشید که هیچ راه‌حل جادویی وجود ندارد.
بهبود مهارت‌های شنیداری زمان می‌برد و نیاز به تمرکز بالا در شنیدن دارد اما اگر با یک روش درست کار کنید، در واقع می‌توانید سریع‌تر از آنچه فکر می‌کنید پیشرفت چشمگیری داشته باشید.
نوشته یک روش 5 مرحله‌ای برای بهبود مهارت‌های شنیداری شما اولین بار در آموزش زبان – گلدفیش پدیدار شد.
