زبان‌آموز موفق
یادگیری زبان یک فرآیند پیچیده است و ایده‌های مربوط به چگونگی مطالعه زبان دوم در طول سالیان، تکامل یافته‌اند. در گذشته، تأکید بر حفظ کردن بود؛ حفظ کردن قواعد دستوری، حفظ کردن فهرست واژگان و حفظ کردن تعاریف فرهنگ لغت. درهرحال، امروزه مطالعه زبان می‌تواند به سه مفهوم اصلی تقسیم شود. این موارد به شرح زیر هستند:
- خودتان را در معرض زبان قرار دهید.
- دایره لغات خود را توسعه دهید.
- بخوانید، بخوانید، بخوانید.
خود را در معرض زبان قرار دهید
اولین مفهوم ساده است. شما باید از زبان استفاده کنید تا آن را یاد بگیرید، آن را بهبود ببخشید و آن را به خاطر بسپارید. این شبیه تنیس است. مهم نیست که چند بار راهنمای بازی تنیس را مطالعه کنید، قادر نخواهید بود بازی خود را بهبود ببخشید تا زمانی که بیرون بروید و شروع به ضربه زدن به توپ کنید. زبان نیز همان‌گونه است.
زبان‌آموزان باید در معرض زبان قرار گیرند، از طریق خواندن آن در هر زمان و در هر مکانی که ممکن باشد، از طریق صحبت کردن و گوش دادن به زبان و از طریق استفاده از زبان برای ارتباطات واقعی. یادگیری زبان تا حد زیادی یک فرآیند ناخودآگاه است؛ ما با شنیدن و دیدن مدل‌های صحیح انگلیسی، نه با مطالعه قواعد دستور زبان، دستور زبان را یاد می‌گیریم.
برای اینکه مهارت صحبت کردن را بهبود ببخشید، باید صحبت کنید. دانش‌آموزانی که زبان یاد می‌گیرند باید ریسک کنند. اشتباهات بد نیستند؛ آن‌ها فرصتی برای یادگیری هستند. روان صحبت کردن مهم‌تر از دقت گرامری است. دیپلمات‌های خارجی که در سازمان ملل صحبت می‌کنند اغلب اشتباهات گرامری مشترکی را مرتکب می‌شوند. بااین‌حال، آن‌ها قادرند افکار خود را به راحتی و با دایره واژگان وسیع بیان کنند.
دایره واژگان خود را توسعه دهید
فردی زمانی متذکر شد که دانش‌آموزان زبان دوم، کتاب‌های دستور زبان را در جیب خود نمی‌گذارند؛ آن‌ها فرهنگ لغت همراه خود دارند. مطالعات نشان می‌دهند که زبان آموزان، نویسندگان، گویندگان و شنوندگان خوب زبان دوم، دایره لغات بیشتری تحت کنترل خود دارند. دوم، محققان زبان کم‌کم درک می‌کنند که دستور زبان نباید تمرکز اصلی در مطالعه زبان دوم باشد و دایره لغات جنبه کلیدی یادگیری یک زبان است.
اما دانش‌آموزان باید کدام کلمات را یاد بگیرند؟ زبان انگلیسی دایره واژگان بسیار وسیعی دارد، برخی می‌گویند که بزرگ‌ترین دایره لغات زبانی در جهان را دارد. در زبانی مانند انگلیسی، حتی گویشوران بومی تنها بخشی از کل این کلمات را می‌دانند. بنابراین، دانش‌آموزان زبان دوم باید درک کنند که هرگز تمام کلمات را یاد نخواهند گرفت و بنابراین نیاز دارند که وقت خود را صرف یادگیری مفیدترین و پرکاربردترین لغات کنند.
ازاین‌رو دانش‌آموزان زبان دوم باید میزان تکرار یک لغت در زبان را در نظر بگیرند قبل از آنکه تصمیم بگیرند، آن را یاد بگیرند. فرهنگ لغاتی مانند Collin’s Cobuild دارای الماس‌های ریزی در کنار هر کلمه است که میزان کاربرد لغت را نشان می‌دهد؛ زبان‌آموزان سطح متوسط و پیشرفته باید لغاتی را یاد بگیرند که حداقل دو یا سه الماس داشته باشند.
دانش‌آموزانی که در حال برنامه‌ریزی برای تحصیل در یک مؤسسه انگلیسی‌زبان بعد از دوره متوسطه (دانشگاه یا کالج) هستند نیز باید واژگان موجود در فهرست واژگان دانشگاهی یا AWL را مورد توجه قرار دهند. AWL فهرستی از کلماتی است که در متون دانشگاهی به زبان انگلیسی زیاد تکرار می‌شوند. برای یافتن این کلمات، تجزیه و تحلیلی بر روی لغات موجود در مجلات علمی، کتاب‌های درسی، کتاب‌های تمرین و آزمون، کتاب‌های راهنمای آزمایشگاهی و جزوه‌های درسی انجام شده است.
کلمات انتخاب‌شده برای AWL کلماتی هستند که اغلب در گستره‌ای از موضوعات دانشگاهی یافت می‌شوند. این به معنای آن است که AWL برای همه دانش‌آموزان زبان دوم مفید است که می‌خواهند در یک مؤسسه انگلیسی‌زبان تحصیل کنند و مهم نیست که حوزه مطالعاتی آن‌ها چیست. بااین‌حال، AWL شامل واژه‌های تخصصی که مختص یک رشته خاص هستند، نمی‌شود. مطالعات نشان می‌دهند که دانشجویانی که AWL را می‌آموزند، درک آن‌ها از کتاب‌های درسی دانشگاهی تا حدود ۱۰ درصد افزایش می‌یابد.
زمانی که دانش‌آموزان انتخاب کرده‌اند که کدام کلمه را یاد بگیرند، باید بدانند چگونه این کلمات را یاد بگیرند. محققان می‌گویند که برای اینکه دانش‌آموزان واقعاً یک کلمه را بفهمند، باید قادر به انجام موارد زیر باشند:
- تشخیص کلمه زمانی که شنیده می‌شود.
- آشنایی با شکل نوشتاری لغت تا زمانی که در حین خواندن دیده می‌شود، شناخته شود.
- دانستن معنی کلمه در متن.
- دانستن مفهوم موجود در پشت کلمه که منجر به درک انواع متن می‌شود.
- تلفظ صحیح کلمه همراه با هجای مؤکد.
- استفاده از کلمه در صحبت کردن و نوشتن.
به جای اینکه دانش‌آموزان به سادگی فقط تعریف کلمه را حفظ کنند، آن‌ها باید قادر به استفاده از کلمه باشند. برای درک مفهوم پشت یک کلمه، دانش‌آموزان باید آن را در طیف گسترده‌ای از متن‌ها ببینند. مطالعات نشان می‌دهند که متن‌های مختلف اطلاعات غنی در مورد جنبه‌های مختلف دانستن یک کلمه از جمله هم‌آیندها (Collocations) (که کلماتی هستند که معمولاً در کنار کلمات خاصی قرار می‌گیرند مانند tall man، نه high man)، الگوهای گرامری، اعضای خانواده لغات و معانی مرتبط ارائه می‌دهند.
در حقیقت، مطالعات نشان می‌دهند که دانش‌آموزان به ۵ تا ۱۶ بار تکرار نیاز دارند تا یک کلمه را یاد بگیرند. هنگامی که دانش‌آموز، با کلمه از طریق فعالیت‌های مختلف و در متن‌های مختلف مواجه می‌شود، درک دقیق‌تری از مفهوم و کاربرد لغت برای وی ایجاد می‌شود. یادگیری واژگان، زمانی که کلمات از طریق روش‌های مختلف به صورت واقعی به نظر می‌رسند، فرایند ساده‌تری خواهد بود. برخی از این روش‌ها عبارت‌اند از؛ مثال‌های شخصی، ارتباط کلمات با وقایع جاری، مقایسه آن‌ها با زندگی واقعی، یا بهتر از همگی این‌ها، زبان‌آموزان لغات را برای توصیف زندگی شخصی استفاده کنند.
بخوانید، بخوانید، بخوانید
خواندن (Reading) یکی از مهم‌ترین عوامل یادگیری زبان دوم است. Huang و Naerssen (1987) دریافتند که مطالعه خارج از کلاس به طور قابل‌توجهی توانایی ارتباطی را بهبود می‌بخشد. Gradman و Hanania (1991) دریافتند که مطالعه خارج از کلاس مهم‌ترین عامل موفقیت در آزمون TOEFL بوده است.
خواندن به طور منظم باعث بهبود نوشتن، دستور زبان و مهارت‌های واژگانی زبان‌آموز می‌شود. گرامر، نوشتن و صحبت کردن بهبود می‌یابند چون خواندن متن‌های انگلیسی باعث می‌شود که زبان‌آموزان به طور مداوم در معرض مدل‌های صحیح انگلیسی قرار بگیرند. دانش‌آموزانی که زیاد کتاب می‌خوانند، به طور ناخودآگاه می‌فهمند که در انگلیسی چه چیزی درست است و چه چیزی نادرست است. دانش‌آموزانی که مایل به بهبود مهارت‌های زبان دوم خود هستند باید هم خواندن گسترده و هم خواندن محدود را در نظر بگیرند.
خواندن گسترده شامل خواندن کتاب‌های زیادی است، خواندن در تمام مدت، حداقل ۳۰ دقیقه در روز. دانش‌آموزان در مورد موضوعات مختلفی بخوانند که به آن‌ها علاقه دارند. اما نکته مهم این است که متن باید آن‌قدر ساده باشد که بتوان از آن لذت برد.
در واقع، دانش‌آموزان باید با ۹۵ تا ۹۸ درصد لغات متن آشنا باشند. حتی اگر با ۹۸ ٪ از کلمات آشنا باشند، هنوز به این معنی است که بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ کلمه جدید در یک کتاب سایز متوسط وجود دارد. اما با انتخاب کتابی که برای خواندن، آسان و لذت‌بخش است، دانش‌آموزان قادر به روان خواندن خواهند بود. دانش‌آموزان همچنین باید این فرصت را داشته باشند که در مورد آنچه می‌خوانند، صحبت کنند.
در خواندن محدود، دانش‌آموزان یک موضوع را انتخاب می‌کنند و تا حد ممکن در مورد آن، در متون معتبر مطالعه می‌کنند. دوباره، دانش‌آموزان باید این فرصت را داشته باشند که در مورد چیزهایی که می‌خوانند و یاد می‌گیرند، صحبت کنند. دانش‌آموزان می‌توانند خواندن محدود را با دنبال کردن یک داستان خبری مهم برای یک دوره چندهفته‌ای، تمرین کنند. با انجام این کار، لغات جدید اغلب تکرار خواهند شد که به یادگیری کمک می‌کند.
یادگیری زبان دوم یک فرآیند چالش‌برانگیز و در عین حال باارزش است. نکته مهم این است که به روش درست مطالعه کنید برای اینکه تا حد امکان یاد بگیرید. در نهایت، مطالعه اخیر نشان می‌دهد که ما یاد می‌گیریم:
- ۲۰% از آنچه می‌شنویم.
- ۳۰% از آنچه می‌بینیم.
- ۵۰% از آنچه می‌شنویم و می‌بینیم.
- ۷۰% از آنچه می‌گوییم و یا با دیگران در مورد آن صحبت می‌کنیم.
- ۸۰% از آنچه ما شخصاً انجام می‌دهیم یا تجربه می‌کنیم.
- ۹۰% از آنچه ما می‌گوییم و انجام می‌دهیم.
- ۹۵% از آنچه ما به شخص دیگر آموزش می‌دهیم.
نوشته تمرین مهارت‌های درک مطلب خواندن برای زبان آموزان اولین بار در آموزش زبان – گلدفیش پدیدار شد.
