در سه قسمت قبلی در مورد نکات مختلف برای تلفظ ضحیح زبان فرانسوی صحبت کردیم و در قسمت چهارم و پایانی این مطلب نیز قصد دارید نکات جدیدی را در اختیار شما قرار دهیم.
لیزون (Liaisons)، نحوه‌ی اتصال کلمات در یک عبارت
تا به حال در مورد تلفظ حروف و کلمات در زبان فرانسه صحبت کردیم و حروف صامت در انتهای کلمات را دیدیم. اما تا به حال، حروف و کلمات را جداگانه در نظر می‌گرفتیم. در این بخش، مبحث دیگری از تلفظ زبان فرانسوی را عنوان می‌کنیم یعنی جاهایی که حروف صامت انتهای کلمات، تلفظ می‌شوند.
این قاعده در زبان فرانسه، لیزون نام دارد. لیزون دو حالت مختلف دارد: در حالت اول حتما باید لیزون وجود داشته باشد و لیزون در واقع اجباری است و در حالت دوم، لیزون ممنوع است و نمی‌توانید دو کلمه را به هم وصل کنید.
البته یک لیزون اختیاری هم وجود دارد که مختصرا به آن می‌پردازیم. البته مورد آخر را لازم نیست یاد بگیرید. در واقع اگر مبتدی هستید می‌توانید از این بخش، یعنی لیزون اختیاری بگذرید.
اما لیزون چیست؟ یک کلمه را که s جمع دارد، در نظر بگیرید. این حرف اگر قبل از یک حرف صدادار قرار داشته باشد، تلفظ می‌شود. مثل مثال زیر:
Les amis
ضمیر اشاره‌ی les به تنهایی بدون حرف آخر تلفظ می‌شود ولی وقتی یک کلمه شروع شده با حرف صدادار بعد از آن قرار بگیرد، حرف s انتهای آن، با صدای «ز» تلفظ می‌شود. به عبارت دیگر، لیزون عبارت است از فعال شدن برخی حروف بی‌صدا در صورتی که قبل از حرف صدادار قرار بگیرند. این کار را برای تلفظ راحت‌تر کلمات انجام می‌دهند.
این حرف بی‌صدا معمولا یکی از این حروف است: s، n یا t.
حرف s وقتی در شرایط لیزون قرار بگیرد با صدای «ز» تلفظ می‌شود.
لیزون اجباری
اولین نوع لیزون، لیزون اجباری است یعنی شما در هر شرایطی حتما باید حرف انتهای کلمه را تلفظ کنید اگر می‌خواهید به درستی صحبت کنید. موارد لیزون اجباری به چند دسته تقسیم می‌شود که در ادامه آنها را با ذکر مثال، توضیح می‌دهیم:
مورد اول: ضمیر یا صفت اشاره + اسم
در زبان فرانسوی، اگر ضمیر اشاره قبل از اسمی بیاید که با حرف صدادار شروع می‌شود، شامل لیزون اجباری می‌شود.
مثال‌هایی از ضمایر اشاره:
le/la , de/des, mon/ma, son/ses, aucun, mon,
مثال:
Où vivent ses enfants ?
Il est marié et porte toujours son alliance.
مورد دوم: صف + اسم
در زبان فرانسه، صفت‌ها غالبا بعد از اسم می‌آیند. ولی گاهی اوقات قبل از اسم هم قرار می‌گیرند که در این صورت، اگر اسم با حرف صدادار شروع شود، لیزون انجام می‌شود.
مثال:
Lilly n’a pas de petit ami.
مورد سوم: ضمیر + فعل
ضمیر فرقی نمی‌کند که نقش فاعلی داشته باشد یا مفعولی، وقتی قبل از فعلی قرار بگیرد که با حرف صدادار شروع می‌شود، لیزون اجباری دارد.
مثال:
Nous allons au cinema
مورد چهارم: فعل + ضمیر معکوس
در این مورد که معمولا برای ایجاد جملات پرسشی، جای ضمیر عوض می‌شود، لیزون اجباری است.
مثال:
Fait-il froid dans ta chambre ?
مورد پنجم: حرف اضافه، قید یا حرف ربط
اگر با این موراد آشنایی ندارید، باید به گرامر زبان فرانسه و اجزای جمله در این زبان، رجوع کنید. این اجزای جمله اگر قبل از حرف صدادار قرار بگیرند، لیزون نیاز دارند.
مثال:
Je travaille dans un hôpital.
Il est très amusant, mais non.
C’est arrivé quand elle faisait de l’escalade.
نکته: فعل être و همه‌ی حالت‌های صرف شده‌ی آن مثلا je suis، il est، ils étaient، nous serions و… اگر قبل از حرف صدادار قرار بگیرند، لیزون دارند و حرف آخر آنها تلفظ می‌شود. این لیزون گرچه قبلا در دسته‌ی لیزون‌های اجباری قرار داشت، ولی دیگر اینگونه نیست و بسیاری از فرانسه‌زبان‌ها، این لیزون را معمولا حذف می‌کنند.
لیزون‌های ممنوع
در این قسمت یاد می‌گیرید که کجا اصلا نباید کلمات را به هم وصل کنید و لیزون انجام دهید. این مواردی که در ادامه عنوان می‌کنیم، خاص هستند. توصیه می‌کنیم که آنها را حفظ نکنید. حفظ کردن آنها فایده‌ای ندارد. برای اینکه ملکه‌ی ذهن‌تان شود، باید تمرین کنید و ارتباط خود را با زبان فرانسه بیشتر کنید. بیشتر بشنوید تا آنها را هیچ‌وقت فراموش نکنید.
از آنجایی که این لیزون‌ها، ممنوع هستند، فاصله‌ی بین دو کلمه را با علامت / مشخص کرده‌ایم.
مورد اول: اسم مفرد + کلمه‌ای که با حرف صدادار شروع می‌شود
Le restaurant / ouvre habituellement à huit heures du matin.
مورد دوم: بعد از فعل
Tu peux / éteindre l’ordinateur. Internet ne marche pas.
مورد سوم: بعد از ضمایر معکوس
Tes enfants sont-ils / à la maison ?
مورد چهارم: عبارت‌های اسمی
مثال ۱: اسم + صفت
C’est un enfant / intelligent
مثال ۲: عبارت‌های اسمی + فعل
Les olympiens / ont concouru pour la médaille d’or.
مورد پنجم: بعد از Et
Il est malade et / au lit.
مورد ششم: قبل از H اسپیره (بی‌صدا)
در زبان فرانسوی بعضی از کلمه‌هایی که با حرف h شروع می‌شوند لیزون دارند و بعضی دیگر ندارند. مورد دومی زمانی است که حرف h بی‌صدا باشد. فهرستی که از کلماتی که با این حرف شروع می‌شوند وجود دارد.
مثال:
Il fait très beau aujourd’hui, mais c’était orageux / hier.
مورد هفتم: بعد از قیدهای پرسشی
قیدهای پرسشی quand و comment لیزون ندارند.
البته این قانون یک استثناء هم دارد:
Comment allez vous?
در بعضی از اصطلاحات رایج در زبان فرانسه، این لیزون وجود دارد.
لیزون‌های اختیاری
موارد دیگری هم وجود دارند که در آنها، لیزون اختیاری است. دوباره اشاره می‌کنیم که اگر زبان‌آموز مبتدی هستید این بخش از مقاله برای شما مفید نیست و نکات مهم‌تری را باید یاد بگیرید. اگر مبتدی نیستید ولی در مورد این موضوع، کنجکاوید، ادامه‌ی مقاله را دنبال کنید.
لیزون اختیاری در متن‌های و شرایط رسمی استفاده می‌شود مثلا وقتی مطلبی را بلند برای دیگران می‌خوانید. این نوع لیزون در دو دسته‌ی اصلی قرار می‌گیرد:
مورد اول: اسم جمع + صفت
این مورد بسیار راحت و سرراست است. در کلمات جمع s جمع اگر قبل از صفتی که با حرف صدادار آغاز می‌شود، همراه شود، قابل خواندن است و می‌توانید آن را تلفظ کنید.
مثال:
Y a-t-il des magasins ouverts aujourd’hui ?
مورد دوم: بعد از افعال خاص
فعل‌های زیر
être, aller , avoir , devoir , falloir و pouvoir, vouloir
اگر قبل از کلمات آغاز شده با حرف صدادار قرار بگیرند، می‌توانند لیزون داشته باشند که این به خود فرد بستگی دارد.
مثال ۱:
Ses enfants sont à l’école.
مثال ۲:
Isaac et Kurt sont-ils ici ? — Non, ils doivent encore arriver.
مثال ۳:
Que veulent-ils pour le brunch ?
چطور زبان فرانسه را در قالب مکالمه تمرین کنیم؟
یاد گرفتن همه‌ی این نکات، فایده‌ای ندارد اگر نتوانید آنها را به کار ببرید. این درست، تفاوت دانش تجربی و دانش علمی است. در مورد دوم می‌توانید یک کتاب کامل را بنویسید بدون اینکه یک کلمه حرف بزنید. ولی در دانش تجربی، کاملا استفاده از آن را یاد می‌گیرید و درست مثل یک گوینده‌ی نیتیو یا بومی صحبت می‌کنید.
تمرین کردن مهم‌ترین مرحله در یادگیری تلفظ است. هدف این مقاله هم این است که شما بتوانید به راحتی صحبت کنید. بنابراین یاد گرفتن این نکات بدون اینکه آنها را به کار ببرید، فایده‌ای ندارد. تنها روش موثر تمرین، این است که تا جایی که می توانید خودتان را با زبان فرانسه درگیر کنید. راحت‌ترین روش درگیری با این زبان، مکالمه است.
اگر این مقاله را می‌خوانید یعنی در حال یادگیری زبان فرانسه هستید و اگر در حال یادگیری زبان فرانسه هستید، یعنی می‌خواهید از آن استفاده کنید. چه هدف اصلی‌تان یادگیری مکالمه به زبان فرانسه باشد چه نباشد، در هر صورت، مکالمه یک روش عالی برای یادگیری مهارت‌های مختلف زبان است.
با تمرین مکالمه می‌توانید همه نکته‌های مطرح شده در این مقاله را هم‌زمان با هم تمرین کنید. فراموش نکنید که درگیر جزییات نشوید و نکات مهم و اصلی را یاد بگیرید.
برای تمرین زبان فرانسه، این توصیه‌ها را به خاطر داشته باشید:
روش اول: یک همراه واقعی پیدا کنید
یکی از بهترین روش‌ها برای یادگیری زبان این است که در مکالمات واقعی با آدم‌های واقعی شرکت کنید. هر چقدر بیشتر مکالمه کنید، مهارت‌هایتان بیشتر می‌شود. برای پیدا کردن یک همراه خوب برای مکالمه، این نکات را در نظر بگیرید:
۱. بیرون بروید: اگر در شهری زندگی می‌کنید که فرانسه‌زبان در آن زیاد است با رویدادهای فرهنگی و هنری و آموزشی مختلفی به زبان فرانسه برگزار می‌شود، حتما بیرون بروید و در این رویدادها شرکت کنید. در این موقعیت‌ها می‌توانید دوستان و همراهان خوبی برای مکالمه و تمرین زبان پیدا کنید.
۲. از اینترنت استفاده کنید: اگر در حال خواندن این مقاله هستید یعنی به اینترنت دسترسی دارید. با کمک این ابزار ارزشمند می‌توانید افرادی را پیدا کنید که برای یادگیری زبان دنبال همراه می‌گردند. در سایت‌ها و اپلیکیشن‌های مختلف، این امکان فراهم شده است که چنین افرادی را پیدا کنید و حتی می‌توانید خارج از اینترنت نیز با هم قرار بگذارید و به طور مداوم، مکالمه داشته باشید.
۳. ماجراجو باشید: افراد چندزبانه‌ی زیادی در دنیا وجود دارند که کانال‌هایی در یوتیوب دارند و فیلم‌هایی به زبان‌های مختلف تهیه می‌کنند و با دنبال‌کننده‌های خود صحبت می‌کنند. این کار، هیجان‌انگیز و ماجراجویانه است. البته هرکسی جرئت انجام آن را ندارد ولی اگر امتحان کنید، نتایج بسیار خوبی می‌گیرید.
روش دوم: پارتنر یا همراه آنلاین پیدا کنید
اگر به دلایل مختلف، در اطراف‌تان کسی نیست که زمانی را برای مکالمه با او بگذرانید و مکالمه‌ی رودررو داشته باشید، می‌توانید مکالمه‌های آنلاین را جایگزین کنید. از طریق اینترنت می‌توانید فرانسوی‌زبان‌های نیتیو را پیدا کنید و با آنها چت کنید؛ یا تصویری یا نوشتاری که هر دو برایتان مفید است.
البته هیچ چیز جایگزین تعامل واقعی و رودررو نمی‌شود ولی در دنیای پرمشغله‌ی امروزی، پیدا کردن یک پارتنری که دائما برای مکالمه با شما وقت بگذارد، بسیار سخت است. در چنین مواقعی، اینترنت را جایگزین کنید و از ارتباطات آنلاین بهره ببرید. برقراری ارتباط اینترنتی این روزها به راحتی و از همه‌جا امکان‌پذیر است.
روش‌های مختلفی برای پیدا کردن پارتنر برای مکالمه وجود دارد. سایت‌های مختلفی وجود دارند که زبان آموزان سراسر دنیا را به هم معرفی می‌کنند. مثلا اپلیکیشن Hellotalk یکی از بهترین نرم‌افزارها در این زمینه است. بعد از ورود به این اپلیکیشن، زبان مادری و زبانی که قصد آموختن آن را دارید انتخاب می‌کنید و سپس آماده‌ی مکالمه می‌شوید. چت کردن آنلاین، فرصت خوبی است تا قبل از گفتن هر جمله، فکر کنید و آن را بررسی کنید و استرس مکالمه‌ی رودررو را ندارید. این روش به خصوص برای مبتدی‌ها بسیار مناسب است.
مرحله‌ی بعدی، برقراری تماس‌های زنده است. از طریق اسکایپ یا پلتفرم‌های دیگر مثلا همین Hellotalk می‌توانید تماس زنده داشته باشید. این روش گرچه استرس بیشتری دارد ولی تمرینی بسیار عالی برای یادگیری مکالمه است. این کار را بارها تکرار کنید و به یکی دو بار بسنده نکنید. گرچه سخت است ولی به مرور زمان، مهارت بیشتری پیدا می‌کنید. از هیچ‌چیز نترسید و خجالت نکشید. اشتباه کردن، یکی از بخش‌های اجتناب‌ناپذیر یادگیری زبان است. هر چقدر بیشتر تمرین کنید، این کار برایتان راحت‌تر می‌شود.
روش سوم: از مربی آنلاین بهره ببرید
معلم با پارتنر تفاوت دارد. پارتنر در واقع مثل یک دوست است ولی معلم، شما را از نقطه‌ی الف به نقطه‌ی ب هدایت می‌کند. به عبارت دیگر، یک مربی خوب، اشتباهات شما را اصلاح می‌کند و نکاتی را به شما یادآوری می‌کند که از طریق آن بتوانید گرامر و تلفظ خود را تقویت کنید. البته معمولا برای استفاده از دانش این مربیان، باید هزینه‌ای بپردازید. ولی پارتنر زبان، هزینه‌ای بابت اصلاح اشتباهات شما نمی‌گیرد چون در مقابل، او هم از دانش زبانی شما بهره می‌برد. علاوه بر این، پارتنرها برای تعامل با شما حاضر به مکالمه می‌شوند نه برای درس دادن. در وب‌سایتی مثل iTalki می‌توانید چنین مربیانی پیدا کنید.
البته فراموش نکنید که مربیانی که بیش از حد دنبال تصحیح اشتباهات شما هستند، فضای راحت و بی‌استرس برای شما ایجاد نمی‌کنند تا بتوانید صحبت کنید. ممکن است این کار بر اعتماد‌به‌نفس شما تاثیر منفی بگذارد و باعث شود که خودتان، مهارت‌های زبانی خود را زیر سوال ببرید و جرئت نکنید از آنها استفاده کنید. بهتر است هنگام کار با مربیان، بعد از تمام شدن جلسه از آنها بازخورد بگیرید. در واقع قبل از شروع جلسه به مربی خود بگویید که از اشتباهات شما یادداشت بردارد و بعدا آن را برایتان بفرستد. این کار، نتیجه‌ی بهتری در افزایش مهارت‌ها و تجربیات شما دارد.
تسلط بر هنر تبادل زبانی
تبادل زبانی یک روش عالی برای یادگیری زبان‌های مختلف است اما کار راحتی نیست. دو طرف این مبادله، می‌خواهند دانش زبانی خود را از زبانی که به آن تسلط دارند به طرف مقابل یاد بدهند و در عین حال از طلاعات و دانش طرف مقابل استفاده کنند. در واقع هر کدام دوست دارند فرصت بیشتری برای تمرین کردن داشته باشند. در واقع باید تلاش کنید که هر دو طرف، کاملا برابر، فرصت تمرین کردن پیدا کنند.
یکی دیگر از ویژگی‌های تبادل زبانی، این است که فرصتی عالی برای دو طرف فراهم می‌شود تا با فرهنگ و آداب و رسوم هم آشنا شوند که این مورد هم یکی از مراحل مهم و تاثیرگذار یادگیری زبان است. در ادامه، چند نکته را عنوان می‌کنیم که با به‌کار بستن آنها، می‌توانید از تبادل زبانی بیشترین بهره را ببرید.
نکته‌ی اول: ترس‌های خود را در اغوش بکشید.
یکی از مهم‌ترین ترس‌هایی که در مراحل یادگیری زبان با آن مواجه می‌شویم، ترس از صحبت کردن در جمع است. بسیاری از ما از اینکه در مقابل جمع یا با یک فرد غریبه صحبت کنیم، ترس داریم و خجالت‌زده می‌شویم به خصوص وقتی قرار باشد با زبان دیگری که تازه آن را یاد گرفته ایم، حرف بزنیم. وقتی صحبت از یادگیری یک زبان جدید به خصوص تلفظ و مکالمه باشد، ترس از صحبت کردن، یکی از بزرگترین موانع یادگیری است.
ترس باعث می‌شود که شما خودتان را قضاوت کنید و هر کلمه‌ای که می‌گویید با استرس، آنالیز کنید. در زبانی مثل فرانسه، استرس در صحبت کردن باعث می‌شود که برای هر چیزی به شک بیافتید. نمی‌توانید کلمه‌ی صحیح را پیدا کنید، فعل را به درستی صرف کنید و مذکر و مونث بودن کلمات را پیدا کنید.
توصیه‌ی ما این است که این حقیقت را بپذیرید: شما یک زبان‌آموز هستید. سطح دانش زبانی شما در سطح مهارت‌هایی است که تابه‌حال یاد گرفته‌اید. به محض اینکه این حقیقت را بپذیرید، دیگر توقعات غیرواقعی از خود ندارید. از این به بعد، دیگر به دنبال بی‌نقص بودن نیستید بلکه دنبال پیشرفت کردن هستید.
نکته‌ی دوم: چیزی یاد بدهید تا یاد بگیرید.
قبلا در مورد اپلیکیشن Hellotalk صحبت کردیم. این اپلیکیشن فرصت خوبی برای پیدا کردن پارتنر برای مبادله‌ی زبانی است ولی این نکته را هم در نظر داشته باشید که اکثر کسانی که از این نرم‌افراد استفاده می‌کنند، دنبال کسی هستند تا به آنها در یادگیری زبان کمک کند. در واقع تعداد کمی هستند که دوست دارند در مقابل چیزی که از شما یاد می‌گیرند، در مورد زبان مادری خودشان توضیحی بدهند و مکالمه را به فرصتی عالی برای یادگیری شما تبدیل کنند.
شما این نکته را فراموش نکنید. چیزی یاد بدهید تا چیزی از دیگران یاد بگیرید. قبل از اینکه سوال و درخواستی از طرف مقابل داشته باشید، به او پیشنهاد کمک بدهید. در واقع اگر قرار است با هم مبادله اطلاعات داشته باشید و زبان مادری یکدیگر را یادبگیرید، نباید خودخواه باشید. باید کمک کنید تا بتوانید روی کمک دیگران حساب کنید. وقتی دیگران، کمک‌ها و آموزش‌های مفید شما را ببینند، خودشان برای آموزش به شما پیش‌قدم می‌شوند.
نکته‌ی سوم: از بازخوردها درس بگیرید.
اگر از پارتنر یا مربی برای تمرین مکالمه استفاده می‌کنید، فراموش نکنید که بازخوردها و توصیه‌های آنها را جدی بگیرید و از تک تک آنها درس بگیرید. البته شاید برایتان خوشایند نباشد که کسی موقع حرف زدن، دائما اشتباهات شما را گوشزد کند ولی دلسرد نشوید. به صحبت کردن ادامه دهید و توصیه‌ها را به خاطر بسپارید.
مهم‌ترین مشکلات شما، مشکلاتی نیستند که یک بار با آنها مواجه می‌شوید و اصلاح‌شان می‌کنید. بلکه مشکلاتی هستند که دائما آنها را تکرار می‌کنید. بنابراین، وقتی بعد از اتمام مکالمه از پارتنر خود درخواست کردید که اشتباهات‌تان را گوشزد کند، سعی کنید که آنها را برای همیشه به خاطر بسپارید. حتما جایی یادداشت کنید و سعی کنید که دیگر، آن را تکرار نکنید. به هر حال اگر آنها را پشت گوش بیاندازید، دوباره با آن مواجه می‌شوید. پس بهتر است که یک بار برای همیشه، ایرادات‌تان را رفع کنید.
به طور خلاصه، تبادل زبانی فرصتی عالی برای تمرین مهارت‌های مختلف و آموزش زبان مادری به دیگران است. همچنین، شما را وادار می‌کند که آموخته‌های خود را دائما به‌روزرسانی کنید. البته گاهی بسیاری از مکالمه‌ها، بار علمی زیادی برایتان ندارند. همیشه به دنبال یک هم‌صحبت خوب باشید. مکالمه را به حاشیه نبرید و حتما موقع مکالمه، هر نکته‌ی جدیدی که یاد می‌گیرید، یادداشت کنید.
خلاصه
این راهنمای جامع، شما را قدم به قدم با تلفظ در زبان فرانسه، آشنا کرده است. اکنون، تلفظ بخش‌های مختلف جمله، کلمات متفاوت و قوانین اتصال کلمات را یاد گرفته‌اید. آنچه که از این به بعد اهمیت دارد، تمرین کردن است. باید تک‌تک این قوانین را با مثال‌های واقعی و با هم‌صحبت‌های واقعی تمرین کنید. باید آن قدر حرف بزنید و بشنوید که این قوانین، ملکه‌ی ذهن‌تان شوند و هرگز آنها را فراموش نکنید.
هان‌طور که گفتیم، حفظ کردن آنها فایده‌ای ندارد. فقط با تمرین است که برای همیشه آنها را یاد می‌گیرید و در ذهن‌تان حک می‌شوند. هر چقدر بیشتر تمرین کنید، تلفظ بهتری خواهید داشت. تمرین بیشتر، عامل تمایز یک لهجه‌ی خوب و یک لهجه‌ی عالی است.
تمرین و تکرار، رمز موفقیت در یادگیری زبان است. آموخته‌های خود را در موقعیت‌های اجتماعی مختلف مورد استفاده قرار دهید. تا زمانی که از دانش خود، استفاده نکنید، عملا بی‌فایده خواهد بود.
نوشته راهنمای جامع تلفظ زبان فرانسوی، قسمت چهارم اولین بار در آموزش زبان – گلدفیش پدیدار شد.
